روزنامه ایران – کد خبر: ۴۹۲۴۸تاریخ: ۱۳۹۳/۱۰/۲۹ ۰۰:۰۰
یادداشــت – نگاهی به کتاب «فراز سخن» اثر استاد ادیب برومند
دوست دارم که جهان رونق و سامان گیرد
نازنین اردوبازارچی
استاد عبدالعلی ادیب برومند، شاعر نامدار معاصر، علاوه بر شعر در نثر نیز دستی قوی دارد. قسمتی از نوشتههایش به نام «طراز سخن» پیش از این انتشار پیدا کرده و اینک قسمتی دیگر به نام «فراز سخن» توسط شرکت سهامی انتشار منتشر شده است. این کتاب مجموعهای از مقالات ادبی و سخنرانیهایی است که استاد برومند در موارد گوناگون نوشته و ایراد کردهاند. در میان مقالات این کتاب میتوان مطالبی در باب شاعرانی چون مولانا، فردوسی، سعدی و حافظ و ادیبان نامداری همانند پرویز ورجاوند، پژمان بختیاری و علی صدارت مطالعه کرد. در چند مقالهای که در آنها به حافظ پرداخته شده یکی درباره شعر و دیگری خود اوست. در بخش «نکاتی چند درباره شعر حافظ» استاد برومند کوشیده تا از لحاظ معنایی و نحوی شعر حافظ را مورد بررسی قرار دهد. او شعر حافظ را از لحاظ رعایت صناعات و تناسبات شعری دقیق و خردهنگر میداند که هرگز به تکلف نیفتاده و مقصود خود را در شعر به نحو طبیعی و با شیوایی و رسایی هر چه تمامتر ادا کرده است. مقاله «مختصری در شرح احوال حافظ» نیز به اوضاع اجتماعی و سیاسی دوران حافظ، دانش حافظ، هنر شاعری او، باستانگرایی حافظ و انتقاداتی پرداخته که بر جامعه زمان خود داشته است. در این مقاله به پرسشهایی که همواره در مورد حافظ مطرح بوده از جمله اینکه آیا او صوفی بوده است یا نه؟ عقاید دینی او چه بودهاند؟ چرا مدح حاکمان میکرده؟ و آیا اشعار او جنبه عرفانی و آسمانی دارند یا نه؟ نیز پاسخ داده شده است.
استاد ادیب برومند یکی از عوامل سامان دهنده ملیت را زبان یک ملت میدانند و همواره دغدغه زبان فارسی و ملیت ایرانی خود را دارند. ایشان راه وطن پرستی را در پرستاری از وطن و زبان ملیاش میدانند. زبان فارسی از نظر ایشان بزرگترین عنصر تشکیل دهنده وحدت ملی ما است و تقویت و سعی در گسترش آن را یکی از وظایف هر ایرانی فرهیخته و وطن خواهی میداند و در مقالاتی با عنوان «اهمیت زبان در تکوین ملیت»، «ادبیات و زبان فارسی»، «مهر میهن» و «شعر و شاعر» به این موضوع پرداختهاند و طی بیان اهمیت تعلیم زبان فارسی در شکلگیری ملیت و هویت هر ایرانی و لزوم خوب دانستن زبان فارسی به مقوله آموزش و پرورش در ایران نیز نگاهی داشتهاند. وی شاهنامه را بزرگترین کتابی میداند که درس وطنپرستی و حمیت قومی را به ما میآموزد و از ویژگیهای آن به مردم پسندی، توجه به مردم سالاری، نیرو بخشیدن به عواطف ملی و قومی و دمیدن روح وطن دوستی و همچنین کمک به ترویج خط و نقاشی میداند. او از فردوسی در مقام شاعری ملی، آرمانگرا و سیاسی یاد میکند.
کتاب «فراز سخن» منظومهای رنگارنگ و شیواست که به بهترین نحو خواننده را با شیوه تفکر و نگارش استاد برومند آشنا میکند و دانش و معرفتی در اختیار او قرار میدهد که همانا رسالت هر کتابی است. یکی از ویژگیهای بارز این کتاب، چند بعدی بودن آن است. یعنی همان قدر که به مسائل ادبی و اجتماعی پرداخته نگاهی نیز به مسائل دیگری چون موسیقی و نقاشی نیز داشته است و دست آخر اینکه در کنار تمامی این مباحث گسترده و عمیق نکته دیگری نیز وجود دارد که تجربه خواندن این کتاب را بیش از پیش دلپذیرتر میکند و آن نثر شیوای استاد برومند است که سهل و ممتنع میکند و چنان نگاشته شده که در عین لذتبخشی و سهل فهمیاش آموزش درست نوشتن نیز میدهد.